نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشگاه مازندران
2 دانشکده هنر ارومیه، آذربایجان غربی، ایران
3 دانشگاه ارومیه، آذربایجان غربی، ایران
چکیده
نظریه‌پردازان بر این عقیده‌اند که در جهان مسیحیت، عیسی مسیح با «لوگوس» یکی گرفته شده است، شاید این مهم‌ترین دلیل ماهوی حضور گسترده و مداوم مسیح در هنر مسیحیت باشد، چرا که وی تجسم خدا در زمین بود، و شمایل نگاری وی روح مسیحیت را ترویج می‌کرد. اما این مقاله قصد دارد به صورت معنوی و مفهومی به تحلیل چرایی حضور نام پیامبر (ص) همراه با نام الله بپردازد. قطعاً به دلیل قدسی بودن هنر اسلامی اکثر نام‌ها و تصاویری که در آثار هنری آمده‌اند براساس دلایل دینی بوده و سرمنشأ الهی داشته‌اند. فرضیه تحقیق، بر متفاوت بودن دلیل تجلی نام پیامبر در هنر اسلامی با دلیل تجلی شمایل مسیح در هنر مسیحی استوار است. نتایج یافته‌ها و تحلیل‌ها نشان داد: با توجه به آیاتی که صریحاً بر انسان بودن پیامبر اشاره کرده‌اند، نمی‌توان وی را پسر خدا، یا لوگوس تلقی کرد، اما از سویی وی کامل‌ترین و والاترین انسان‌هاست و به تأکید قرآن صاحب صفات الهی است؛ صفاتی مانند «رحیم»، «نور» و «شاهد» که این صفات از اسماء برجسته الهی نیز هست. با بررسی برخی از آثار هنر اسلامی و مشاهده‌ی نام پیامبر (ص) در کنار نام «الله»، که از همان قرن ابتدایی تا امروز جریان دارد، می‌توان به این نتیجه‌ی احتمالی رسید که دلیل ماهوی این امر تجلی صفات الهی در وجود مبارک آن حضرت است. در واقع اگر قصد مسیحیان از آوردن شمایل مسیح، درک خداوند در بعد جسمانی است، آمدن نام پیامبر در کنار اسماء الهی به دلیل ارج نهادن و ترویج مقام والای یک انسان کامل است، که بخشی از صفات الهی را در خود دارد.
کلیدواژه‌ها
)