نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشگاه هنر تهران
چکیده
هدف از این تحقیق مطالعه‌‌ی ساز قانون در شعر فارسی از قرن چهارم تا یازدهم هجری است. در این قرون سبک‌‌های شعری متفاوتی ظهور کردند که مهم‌‌ترین این سبک‌‌ها شامل سبک خراسانی، سبک عراقی و سبک هندی است. کاربرد نام قانون در اشعار شاعران فارسی معانی چند وجهی داشته و شامل مفاهیمی چون قاعده و قانون، نام کتاب و نام ساز می‌‌شده است. طبق یافته‌‌های تحقیق، قانون به مفهوم ساز موسیقایی در شعر سبک خراسانی رایج نبوده و نخستین بار در شعر شاعران قرن ششم هجری نمایان شده است. به نظر می‌‌رسد در آغاز نام قانون به عنوان ساز در شعر شعرای مناطق شرق ایران کاربرد نداشته است و در قرن ششم هجری نیز نام ساز قانون در اشعار خاقانی شروانی و نظامی گنجوی به کار رفته که از شاعران مناطق غرب ایران بوده‌‌اند. از دیگر یافته‌‌های تحقیق می‌‌توان به فراوانی نام ساز قانون در شعر شاعران قرون دهم و یازدهم هجری در عصر صفوی اشاره کرد. کاربرد فروان نام ساز قانون در شعر شاعران سبک هندی قابل توجه است، به طوری که در اشعار بیدل دهلوی نام ساز قانون چهل بار ذکر شده است. روش تحقیق در این مقاله، روش کیفی و مطالعه‌‌ی اکتشافی بوده و روش گردآوری اطلاعات بر اساس روش کتابخانه‌‌ای است.
کلیدواژه‌ها
)